Khi chĩa kính thiên văn lên bầu trời, ắt hẳn nhiều người trong số chúng ta đã bắt gặp những cụm sao phân bố tương đối rộng và tản mạn trên bầy trời, chúng được gọi là những quần sao mở (Open Cluster). Vậy thì các quần sao mở từ đâu sinh ra và chúng có đặc điểm như thế nào, chúng ta hãy cùng nhau đi vào tìm hiểu [IMG]images/smilies/4.gif[/IMG]

Quần sao mở M45 - Pleiades (Image Credit & Copyright: Robert Gendler)
Quần sao mở (quần sao tản mạn) được biết có nhiều hơn rất nhiều so với quần sao cầu mặc dù việc phát hiện ra quần sao mở khó hơn nhiều. Do mật độ thấp nên chúng dễ bị lầm với các sao ngẫu nhiên ở cùng hướng. Theo dõi chuyển động của chúng trong không gian và khoảng cách tới mặt trời cho phép phân lập được các nhóm sao thật sự. Nếu các sao nằm cách chúng ta ở cùng một khoảng cách, chuyển động cùng một hướng thì có lẽ chúng sẽ liên kết thành 1 hệ. Hiện nay đã phát hiện được hơn 1200 quấn sao mở. Quen thuộc nhất trong số đó là các quần sao Tua Rua (M45) và Hyades ở chòm sao Con Trâu (Taurus)

Cụm sao mở Hyades
Do số lượng nhiều như vậy trong thiên hà, một vài quần sao mở khá gần mặt trời, ví dụ như khoảng cách đến Hyades chỉ có 40 pc. Thường thì các quần sao mở bao gồm vài trăm hoặc vài nghìn sao, những quần sao lớn thì gồm khoảng 10000 thành viên. Khối lượng quần sao mở không lớn và trường hấp dẫn của chúng không đủ chống lại sự tan rã của quần sao. Đã tồn tại được khoảng 1 tỷ năm, chúng hòa vào khoảng mênh mông của thiên hà. Trong các quần sao trẻ, các sao vẫn đang tiếp tục sinh ra trước mắt chúng ta. Xung quanh nhiều sao chúng ta vẫn thấy rõ các tàn tích của các đám mây khí, mà từ đó chúng được sinh ra.

Các quần sao mở χ và η của chòm sao Dũng sĩ (Perseus)
Trong quần sao mở có nhiều sao nặng, rất sáng, các sao biến quang và bùng sáng các dạng khác nhau, các sao với thành phần hóa học đặc biệt. Trung bình thì nồng độ các nguyên tố khác nhau trong các quần sao cũng gần giống như trong mặt trời. Nhưng có thể rất khác nhau ở các quần sao khác nhau. Ngoài ra các quan sát cho thấy có thể có sự phụ thuộc của thành phần hóa học trong quần sao mở vào khoảng cách đến trung tâm thiên hà: quần sao càng gần trung tâm thì càng chứa nhiều nguyên tố nặng.