ScienceDaily - Jan. 14.1.2011
Năng lượng tối là một lực bí ẩn tràn gập trong không gian đóng vai trò như một lực "đẩy" để tăng độ giãn nở của vũ trụ. Mặc dù chiếm tới 70% vũ trụ, năng lượng tối mởi chỉ được khám phá vào năm 1998 bởi hai nhóm quan sát supernova Loại Ia là một vụ nổ mạnh bởi một ngôi sao lùn trắng.

Những vụ nổ supernova này hiện đang là cách tốt nhất để đo đạc năng lượng tối bởi vì chúng có thể quan sát được trong khu vực không gian giữa các thiên hà. Chúng cũng là những "ngọn nến chuẩn"-standard candle trong các thiên hà xa xôi khi biết được độ sáng thực chất. Tựa như những tài xế ước lượng khoảng cách đến các xe oto dựa trên độ sáng của đèn pha trong đêm , việc tính toán độ sáng biểu kiến của một vụ nổ supernova sẽ suy ra khoảng cách của nó (ánh sáng càng yếu thì càng xa). Qua việc đo đạc khảng cách sẽ tìm ra ảnh hưởng của năng lượng tối đến mức độ giãn nở của vũ trụ.
Các tốt nhất để đo khoảng cách vũ trụ vừa được cải tiến để đem lại kết quả tốt hơn thông qua một nghiên cứu mới về supernova loại Ia của Ryan Foley thuộc Harvard-Smithsonia Conter for Astrophysics. Ông đã tìm ra một cách để hiệu chỉnh những thay đổi nhỏ trong sự xuất hiện của các supernova này, từ đó chúng trở thành những ngọn nến chuẩn tốt hơn. Chìa khóa của việc phân loại supernova dựa trên màu của chúng.
Foley nói: "Ngày nay, năng lượng tối là loại bí ẩn nhất trong vật lý và thiên văn học. Giờ đây chúng ta đã có một cách tốt hơn để giải quyết nó". Ông đã diễn thuyết các công trình của ông trong cuộc họp báo lần thư 217 của Hội Thiên Văn Học Mỹ. (cùng đợt với diễn thuyết về sự thay đổi độ sáng của tinh vân Crab)
Công cụ mới này sẽ giúp các nhà thiên văn xác lập phạm vi khoảng cách của vũ trụ bằng cách đưa ra các cự ly chính xác hơn tới các thiên hà xa xôi.
Supernova loại Ia được sử dụng như như những ngọn nến chuẩn, có nghĩa là độ sáng thực của nó đã được biết tới. Tuy nhiên nó không phải lúc nào cũng luôn sáng. Các nhà thiên văn học buộc phải hiệu chỉnh một lượng thay đổi nào đó. Trong thực tế, có một sự hiệu chỉnh đã được biết đến giữa mức độ thay đổi nhanh chậm giữa hai lần sáng và mờ (đường cong ánh sáng của nó) và độ sáng đỉnh thực tế của nó.
Mặc dù khi các nhà thiên văn học hiệu chỉnh cho hiệu ứng này, các đo đạc của họ vẫn cho thấy sự phân tán về kết quả, dẫn đến các sai lệch khi tính toán khoảng cách đồng thời đến cả những ảnh hưởng của năng lượng tối. Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm các phương pháp để có được những hiệu chỉnh chính xác hơn và hiện tại đã có một số thành công nhất định.
Foley nói: "Hiện tại chúng tôi vẫn đang tìm kiếm cách sắp xếp của 'ảnh hưởng thứ cấp' đã kéo dài trong gần hai thập kỷ".
Foley khám phá ra rằng sau khi hiệu chỉnh tốc độ mờ đi của supernova loại Ia, chúng cho chấy một mối quan hệ rõ ràng giữa tốc độ giải phóng vật chất và màu của chúng: Cái nào giải phóng nhanh hơn sẽ đỏ hơn và ngược lại - lâu hơn sẽ xanh hơn.
Trước đó, các nhà thiên văn cho rằng các vụ nổ có màu đỏ hơn chỉ xuất hiện khi chúng bị các đám bụi can thiệp khiến chúng bị mờ đi và do đó chúng có vẻ xa hơn thực tế. Cố gắng chỉnh sửa để đưa vụ nổ về gần hơn chỉ làm kết quả thiếu chính xác. Công trình của Foley cho thấy rằng độ sáng thực chất của bản thân các supernova cũng có một vài mầu khác nhau.
Nghiên cứu mới có được thành công nhờ hai nguyên nhân. Trước tiên nó sử dụng số lượng mẫu lớn - hơn 100 vụ supernova. Quan trọng hơn nó quay về với "nguyên lý đầu tiên" và kiểm tra lại giả định rằng supernova loại Ia có một màu trung bình.
Khám phá này cung cấp một hiểu biết vật lý tốt hơn về supernova loại Ia và sự khác nhau trong độ sáng thực tế của nó. Nó cũng cho phép các nhà vũ trụ học cải tiến các phân tích dữ liệu của họ và đo đạc năng lượng tối được tốt hơn - một bước quan trọng trên con đường tìm hiểu lực bí ẩn thực chất là gì, và nó cũng chính là tương lai của vũ trụ học.
Theo sciencedaily.com
Người Dịch : Fallingstars - HAS
----------the end--------------