Theo báo cáo của Tổng cục Địa chất và tài nguyên Việt Nam, tính đến tháng 1/2013, tổng trữ lượng quặng titan của Bình Thuận là 599 triệu tấn. Trữ l ượng quặng này phân bố chủ yếu trong tầng cát đỏ và cát xám trên khoảng trống khoảng 782 km 2. (chiếm10% không gian tỉnh ), phân bổ chủ đạo ở các cồn cát, bãi cát ven theo 192 km đường bờ biển của tỉnh. xử lý chất thải công nghiệp



Cần có giải pháp bảo vệ môi trường trong khai thác titan ở Bình Thuận


* Những bất cập

Tỉnh Bình Thuận hiện có 17 dự án khai thác mỏ titan đã quy hoạch dự kiến cấp phép khai thác, trong đó 8 dự án đã thăm dò xong. Thời gian mới đây, việc khai thác quặng titan trên diện rộng đã tiêu diệt cảnh quan và địa hình trùng hợp; làm gia tăng hiện tượng cát bay; gây ô nhiễm nguồn nước ngầm. Quá trình khai thác và hình thành sâu quặng titan đã thải ra nhiều hóa chất độc hại cho môi trường, làm tích tụ và phát tán chất phóng xạ (dù chỉ ở mức độ ít gian nguy), làm hoang mạc hóa toàn bộ phần cát sau khi tuyển sạch khoáng vật nặng đối với vi sinh, mùn, chất hữu cơ…

Theo bình chọn của các nhà kỹ thuật, đất cồn cát ven biển Bình Thuận chiếm một khoảng trống khá lớn (khoảng 16% khoảng trống trùng hợp toàn tỉnh, nằm dọc theo bờ biển, kéo dài từ ranh giới Ninh Thuận đến Bà Rịa-Vũng Tàu), có thành phần c ơ giới nhẹ, tầng dày, nghèo mùn, giữ nước kém. Công ty xử lý chất thải công nghiệp



Vào mùa khô (mở đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau), gió mùa Đông Bắc thổi mạnh thường, kéo theo cát, bụi bay trong không trung và trên bề mặt đất từ biển vào bên trong đất liền, do thiếu hệ thống rừng vành đai chắn gió nên việc đi lại thuận lợi của cát như vậy đ ã tràn lấp lên những khu vực canh tác, các khu dân c ư tập trung hoặc tạo nên những cồn cát mới… Ảnh hưởng nhiều nhất tại các thôn Hồng Thanh, Hồng Thịnh, Hồng Trung thuộc xã Hồng Phong, thôn Hồng Lâm, Hồng Chính, Hồng Thắng xã Hòa Thắng – huyện Bắc Bình.

Nếu khai thác titan với quy mô lớn, diện rộng và tài năng sẽ xuống rất sâu dưới mực nước biển (thân quặng titan ở Bình Thuận có n ơi đến độ sâu 200 m) th ì việc khai thác sẽ rất cạnh tranh, gây hậu quả nghiêm trọng về môi tr ường, sinh thái, an sinh xã hội đối với tập thể cư dân ven biển, cần lắm có nghiên cứu bình chọn tác động môi trường tổng thể, toàn diện.

Thời gian mới đây, hành động thăm dò, khai thác, sản xuất quặng titan tại Bình Thuận đã có những tình tiết phức hợp. Tình trạng vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường trong khai thác quặng còn khá nhiều. hành động khai thác tài nguyên phi pháp vẫn còn sống sót ở địa phương.

Theo một báo cáo của Đoàn kiểm tra Bộ khoáng sản và Môi trường, có 5 công ty khai thác titan là Đô Thành, Đường Lâm, Dương Anh, Sao Mai, Hưng Thịnh Phát trên địa bàn hai xã Hòa Thắng, Hồng Phong thuộc huyện Bắc Bình, đã lập bản đồ hiện trạng khai thác chưa đúng lao lý, khai thác không có ngoại hình mỏ, chưa có giấy phép xả thải vào nguồn n ước.

Thực tế, các cơ quan này đã không dùng nước ngọt để tuyển quặng như lao lý, mà bơm thẳng nước biển lên để tuyển rồi xả vào môi trường đất. Theo Tổng cục Địa chất và Khoáng sản : Với diện tích hơn 100 ha ven biển hiện có 5 đơn vị khai thác đều sử dụng nước biển để tuyển quặng, mỗi ngày từ 3.000 đến 4.000 m 3 /mỏ. Nước biển từ trên các gò cao dễ dàng thấm vào đất, cát đã xóa sổ toàn bộ các giếng nước ngọt mà người dân đã sử dụng, phá hủy toàn bộ đất nông nghiệp quanh khu vực khai thác.

mặc dầu tỉnh Bình Thuận đã nâng cao công tác thanh, kiểm tra nhưng vẫn còn nhiều vi phạm. chi tiết tháng 5/2012, các c ơ quan chức năng đ ã phát hiện 22 vụ, thu giữ trên 4.000 tấn titan và nhiều phương tiện khai thác. Đặc biệt ngày 18/11/2013 , vụ việc quá tr ình khai thác quặng tintan đã gây sự cố vỡ bờ moong tại mỏ titan Suối Nhum của tập đoàn CP đầu tư tài nguyên và th ương mại B ình Thuận, gây nên bức xúc lớn trong dư luận về công tác quản lý bảo vệ môi trường. Lượng bùn thải trong hố moong rộng khoảng 1ha chảy dọc đường nội bộ mỏ, phá vỡ khoảng 100m tường rào hai bên cổng chính tràn ra biển. Sự cố môi trường này cho thấy, những tác động tiêu cực của các dự án khai thác titan gây ra cho môi trường.

* Đề xuất các giải pháp

Để nâng cao bảo vệ môi trường trong động tác khai thác khoáng sản titan ở Bình Thuận, trước hết cần tăng cường hiệu lực, hiệu quả nhất tác động của các tập đoàn quản lý Nhà nước và việc giám sát của nhân dân, các công sở chính trị-x ã hội; ưu tiên quyền và tiện dụng hợp lí của nhân dân địa phương nơi có tài nguyên; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra động tác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường ; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Đồng thời, có chế tài phải đủ mạnh để xử lý các hành vi vi phạm gây ô nhiễm môi trường do hành động khai thác, sản xuất tài nguyên.



so sánh với việc phát huy các nguồn lực xã hội nhằm vững mạnh bền vững công nghiệp khai khoáng và cải tạo, hồi phục môi trường, nên điều chỉnh điều khoản phí bảo vệ môi trường có tính đến mức độ ô nhiễm môi trường, như hệ số bóc đất đá trong khai thác lộ thiên, tỷ trọng thu hồi tinh quặng từ quặng nguyên khai, thành phần chất gây ô nhiễm trong quặng.

lao lý Cụ thể cách tính toán khoản tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với các trường hợp thời gian khai thác mỏ, theo giấy phép khác với thời gian đã dự tính trong thông báo đầu tư và thông báo đánh giá hoạt động môi trường. Minh bạch các quy định về cấp phép khai thác tài nguyên (cách tính/thu nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; đấu thầu/chuyển nhượng quyền thăm dò/khai thác khoáng sản…). Phân cấp, phân vùng, phân quyền quản lý, tránh chồng chéo.

Bổ sung lao lý về cải tạo, phục hồi môi trường chung cho các khu vực khai thác tài nguyên có nhiều tổ chức, cá nhân cùng khai thác. Quy trình, hạng mục cải tạo, phục hồi môi tr ường cùng với từng loại h ình khai thác. Nội dung tham vấn ý kiến số đông cho công tác này, tính toán khoản tiền ký quỹ, hệ số trượt giá theo thực tế…

nâng cao nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao khoa học sạch, thân mật với môi tr ường trong lĩnh vực khai thác, sản xuất tài nguyên; phát triển các công nghệ xử l ý và tái chế, tái sử dụng chất thải. Triển khai và nhân rộng mô hình chế tạo sạch h ơn cho cá nhân, công sở tác động trong lĩnh vực chế biến khoáng sản và hồi phục môi trường… Đề án cải tạo, phục hồi môi trường phải nêu cam kết về các chỉ tiêu chất lượng môi trường, hệ sinh thái sau khi cải tạo, bình phục. Mặt khác phải có ý kiến tham vấn tập thể về phương án cải tạo, hồi phục.

ví như đã được duyệt dự án thì tr ước khi mở đầu khai thác khoáng sản, tổ chức, cá nhân phải lập, tr ình đề án cải tạo, hồi phục môi trường. Các đối tượng được phép khai thác tài nguyên phải ký quỹ với số tiền bằng tổng kinh phí thực hiện cải tạo, bình phục, nhằm chắc chắn kiên cố nguồn tài chính cho việc cải tạo, phục hồi môi trường sau khai thác một cách có hiệu quả nhất. >> báo giá xử lý chất thải nguy hại

Trong khi phải công khai các thông tin liên quan đến cộng đồng; cơ chế tham gia và giám sát của tập thể chuyện thực hiện hồi phục môi trường trong công đoạn lắp ráp khai thác mỏ. Có thể thiết lập đường dây nóng, hay trang web để nhà máy báo cáo về ô nhễm môi trường do khai thác tài nguyên gây ra.