Khi đã mài gương xong và lắp kính chúng ta phải chuẩn trực để kính có hình ảnh tốt quang trục của gương và quang trục của thị kính phải thẳng với nhau.
Chuẩn trực cũng cần thiết thi ta tháo gương ra để lau chùi và lắp lại

--------
Bài viết của anh Lê Quang Thủy
---
Chuẩn trực Kính thiên văn Kiểu Newton.

Kính không chuẩn trực đúng ảnh sẽ nhoè thậm chí sẽ tạo ảnh đôi khi quan sát các ngôi sao sáng.
TL dưới đây tôi lược dịch từ trang http://www.bbastrodesigns.com/howtoalign.html của TG Mel Bartels.
Bạn chuẩn bị một ống Chuẩn trực (Collimator) có đường kính bằng với thị kính thường dùng, chiều dài khoảng gấp 2. Bít một đầu ống, khoan một lỗ khoảng 5mm ở tâm đầu bít làm lỗ ngắm. Đầu kia dùng chỉ làm một vạch chữ thập đúng tâm ống.
Đút ống vào ống Focus, và ngắm qua lỗ. Bạn sẽ thấy như hình 1

Chú thích: Hình ảnh miêu tả mặt chiếu khi nhìn thẳng vào ống focuser
-focuser tube top:đỉnh của ống focuse
-focuser tube bottom: đáy của ống focuser
-diagonal: gương chéo
-primary: gương cầu
-crosshairs: vạch chữ thập

Điểm ngắm chuẩn của bạn là vạch chữ thập và thành ống chuẩn trực (hay thành ống Focus). Tiếp đó là gương thứ cấp (diagonal), nhìn xa hơn là ảnh của : gương sơ cấp (primaire), gương thứ cấp, đáy ống Focus, vạch chữ thập và lỗ ngắm.
Bạn thấy tất cả đều sai lệch so với các điểm ngắm chuẩn . Tuần tự chỉnh theo từng bước :
1/ Chỉnh vị trí gương thứ cấp vào giữa tâm ống Focus. Nếu chỉnh không hết bạn chỉnh luôn cả thân ống Focus bằng cách chêm chân ống và khoá chặt lại.

2/ Chỉnh ảnh của gương sơ cấp vào giữa gương thứ cấp bằng cách chỉnh độ nghiêng của gương thứ cấp. Các bộ giá đỡ gương thứ cấp đều có 3 vis chỉnh độ nghiêng này.( Giá tự chế không có vis chỉnh thì chỉnh bằng cách chêm chân. Tôi cũng dùng cách này)
Gương sơ cấp mua thường có vòng chỉ tâm bằng nhựa dán tại tâm gương. Bạn chỉnh sao cho ảnh của tâm này đúng giữa vạch chữ thập. (Gương tự mài có thể chấm tâm bằng bút lông (dạ) đỏ. Tâm này nằm ngay vùng bóng tối của gương thứ cấp, nên tôi nghĩ không tẩy vết chấm tâm đi cũng chẳng sao !)
Nếu không , bạn có thể canh theo vòng chu vi gương cũng được.


3/ Chỉnh độ nghiêng gương sơ cấp sao cho ảnh của hay lỗ ngắm trùng với vạch chữ thập.
Chú ý sau khi chỉnh ảnh của gương thứ cấp có thể không đúng giữa tâm nhưng điều này không quan trọng.

Bây giờ kính đã chuẩn trực xong. Bạn thử ngắm lại vì sao “đôi” lúc nãy xem có gì khác không nhé. Ảnh các hành tinh, các chi tiết trên mặt trăng sẽ nét hơn và quang sai biên của thị kính cũng sẽ giảm bớt.

---
Tài liệu thêm http://www.cloudynights.com/documents/primer.pdf

Bài viết bởi: Lê Quang Thuỷ - lequangthuy

Được Trình bày bởi: Nguyễn Tuấn Anh - Fairydream
Nguồn: Thienvanhoc.org